1. Phân tích tinh dịch là gì ?
Phân tích tinh dịch là một xét nghiệm vô cùng quan trong điều trị vô sinh. Phân tích tinh dịch là bước đầu tiên để đánh giá tình trạng vô sinh của nam giới. Việc phân tích tinh dịch sẽ giúp xác định được liệu nam giới có phải là yếu tố liên quan đến nguyên nhân gây vô sinh của một cặp vợ chồng. Nếu đúng vậy thì thông thường sẽ tiến hành tiếp việc đánh giá. Kết quả phân tích tinh dịch sẽ cho thấy một số nguyên nhân tiềm ẩn. Ví dụ như bạch cầu tăng có thể gây nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm. Tuy nhiên có rất nhiều những nguyên nhân bất thường khác không điển hình. Việc đánh giá kỹ càng sẽ giúp xác định được nguyên nhân tinh trùng bất thường và lựa chọn các phương pháp điều trị phù hợp.

Phân tích tinh dịch được chia thành nhiều công đoạn :kiểm tra bằng mắt thường và kiểm tra qua kính hiển vi, hoặc dưới sự hỗ trợ của camera, máy tính.

2. Kiểm tra bằng mắt thường 

2.1 Số lượng: Là đo số lượng tinh trùng đã được xuất. Trung bình khoảng 1.5ml hoặc nhiều hơn. Số lượng tinh trùng có thể bị giảm đi nếu nam giới quá căng thẳng khi xuất tinh, hoặc không lấy được hết vào lọ đựng tinh trùng, hoặc có bất thường về hoóc môn hoặc ống dẫn tinh.
2.2 Độ pH: Độ pH của tinh trùng thường có một chút kiềm. Trung bình khoảng 7.2 hoặc cao hơn.
2.3 Độ nhớt: Độ nhớt của tinh trùng đo được sau khi đã hóa lỏng hoàn toàn. Độ nhớt của tinh trùng được cho là bình thường nếu tinh trùng hóa lỏng được rót qua cốc một cách từ từ sẽ rơi từng giọt từng giọt một mà không giọt nào dính vào giọt kia.
2.4 Hóa lỏng: Tinh dịch là chất keo đặc vào thời điểm xuất tinh và sau đó trở thành chất lỏng trong vòng 20 phút sau khi xuất tinh. Thời gian hóa lỏng là tính thời gian tinh dịch trở thành chất lỏng.

3. Kiểm tra qua kính hiển vi 

3.1 Sự sống: Sự sống của tinh trùng là tham số chất lượng được đo bằng độ thẩm thấu của màng huyết thanh sau khi nhuộm đặc biệt. Quy trình nhuộm phổ biến nhất là là sử dụng eosin/nigrosin dễ nhuộm và chỉ cần kính hiển vi thông thường. Nhưng có hạn chế là việc đánh giá sự sống của tinh trùng mang tính chủ quan cao vì phụ thuộc vào sự thay đổi mật độ sau khi được nhuộm. Các tinh trùng chết sẽ có màu đỏ và tinh trùng sống thì không màu (màu trắng). Tỷ lệ khoảng trên 58% là tinh trùng sống.

3.2 Kiểm tra phản ứng dính kết hỗn hợp: Đây là kiểm tra sàng lọc. Việc kiểm tra được thực hiện trên mẫu tinh dịch để xem có hay không các kháng thể kháng tinh trùng và các kháng thể sau (IgA, IgG hoặc IgM). Nếu các kháng thể này dính vào tinh trùng thì sẽ làm giảm khả năng thụ thai. Nếu kết quả kiểm tra âm tinh thì sẽ được đo lại.
3.3 Bạch cầu: Nếu tinh dịch có chứa một số lượng lớn bạch cầu thì có nghĩa là bị viêm nhiễm hoặc nhiễm trùng. Nếu có hơn 1 triệu bạch cầu trong 1ml tinh dịch thì có nghĩa là cao. 
3.4 Hồng cầu: Thông thường số lượng hồng cầu phải dưới 1 triệu trong 1ml. Nếu cao hơn thì cũng là một biểu hiện viêm nhiễm.
3.5 Tế bào tròn:  Là tế bào có hình tròn ví dụ như tế bào biểu mô, bạch cầu và tế bào mầm non; tinh tử, nang tinh dịch, tinh nguyên bào.
4. Phân tích tinh dịch bằng máy tính (CASA)
Hiện nay, một số trung tâm sử dụng các phương pháp phân tích tinh dịch đồ với sự hỗ trợ của vi tính (CASA: Computer – Aided Semen Analysis). Tuy nhiên, với những tiêu chuẩn được Tổ chức Y tế Thế giới đề ra vào năm 1993, phương pháp soi dưới kính hiển vi truyền thống vẫn được đại đa số công nhận và sử dụng rộng rãi với độ chính xác tương đối cao.
Việc sử dụng máy tính để hỗ trợ phân tích tinh dịch làm tăng khả năng phân tích và hiểu thêm về chức năng tinh trùng liên quan đến vô sinh. Ưu điểm lớn nhất là khả năng xác định được chính xác hơn mật độ tinh trùng (số lượng) và tinh trùng di động (chuyển động).
4.1 Mật độ tinh trùng (số lượng)
Là đo xem có bao nhiêu triệu tinh trùng trong 1ml chất lỏng. Có tương đối nhiều kỹ thuật để đo và một số đã được chứng minh là chính xác hơn các kỹ thuật khác. Mật độ trung bình của tinh trùng là 15 triệu trên 1ml hoặc nhiều hơn.
4.2 Di động: Là xem tỷ lệ tinh trùng chuyển động. Khoảng 40% hoặc nhiều hơn là tỷ lệ tinh trùng chuyển động.
4.3 Hình dáng:  Là miêu tả hình dạng của tinh trùng. Tinh trùng sẽ được nhuộm bằng Diff-quick bao gồm mê tan, eozin và metylen xanh. Sau đó tinh trùng sẽ được kiểm tra bằng máy tính CASA và phải đạt được một loạt các tiêu trí đặc biệt cho đặc trưng của tinh trùng trước khi được cho là bình thường. Tỷ lệ bình thường khoảng 4% hoặc cao hơn theo tiêu trí của WHO và 14% hoặc cao hơn theo tiêu trí của Strict.
Kết quả kiểm tra phân tích tinh dịch có 2 cách để đánh giá theo 2 tiêu chuẩn khác nhau: một là theo tiêu chuẩn của WHO và hai là theo tiêu chuẩn của Strict. Tiêu chuẩn của WHO là 4% và của Strict là 14%.

Phân tích tinh dịch đồ bằng CASA

5. Hệ thống phân tích tinh trùng bằng phương pháp CASA.
Hệ thống phân tích tinh trùng dưới sự hỗ trợ của máy tính cơ bản bao gồm :
- Kính hiển vi có gắng camera kết nối với máy tính.
- Phần mềm soi và phân tích.
- Bộ máy tính, máy in.